هشت سال جنگ خونین(بخش دوم)
عراق در همان اوایل جنگ با پشتیبانی اعراب و آمریکا، بخش‌هایی از خاک ایران مانند خرمشهر را به اشغال خود درآورد.
ایران نیز بعد از چند ماه با تقویت توان و تجهیزات نظامی خود، موفق به کسب پیروزی‌های بزرگی مانند شکست حصر آبادان گردید و بیشتر مناطق اشغالی از جمله خرمشهر( در سوم خرداد 1361) را در جریان عملیات بیت‌المقدس آزاد نمود. در این عملیلت ۱۵۰۰۰ سرباز عراقی کشته یا اسیر شدند. ایران از سال ۱۹۸۴ جنگ را به داخل خاک عراق کشاند و دوسال بعد یعنی 1986بندر فاو، یکی از مهم‌ترین بنادر صدور نفت عراق را تصرف کرد. با ادامه‌ی جنگ تا چهارمین و پنجمین سال، ارتش عراق به‌طور وسیعی اقدام به کاربرد جنگ‌افزارهای شیمیایی علیه کردهای عراق، مردم و نظامیان ایران کرد. همچنین دو طرف چندین بار اقدام به بمباران و موشک‌باران شهرها(معروف به جنگ شهرها) و اهداف غیرنظامی کردند که بیشتر توسط عراق انجام شد. در اواخر جنگ، درگیری‌ها به خلیج فارس هم گسترش یافت که صدمات چشمگیری به تعداد زیادی سکوی نفتی و همچنین کشتی‌های تجاری و نفتکش کشورهای مختلف وارد نمود.
سرانجام ایران در روز ۲۷ تیر ۱۳۶۷ قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت را پذیرفت. امام(ره) در توصیف اجبار پذیرش قطعنامه گفتند: " ... خوشا به حال آنان که با شهادت رفتند! خوشا به حال آنان که در این قافله نور، جان و سر باختند! خوشا به حال آن‌هایی که این گوهرها را در دامن خود پروراندند! خداوندا، این دفتر و کتاب شهادت را همچنان به روی مشتاقان باز و ما را هم از وصول به آن محروم مکن.... بدا به حال من که جام زهرآلود قبول قطعنامه را سر کشیده‌ام... ولی راضی به رضای خدایم و برای رضایت او این جرعه را نوشیدم".
عراق که در آغاز جنگ، ۱۳۶۰۰ کیلومتر مربع از خاک ایران را اشغال کرده بود، با انجام چهار عملیات موفقیت‌آمیز نظامی ایران با نام‌های عملیات ثامن‌الائمه، عملیات طریق‌القدس، عملیات فتح‌المبین و عملیات بیت‌المقدس مجبور به عقب‌نشینی از ۸۶۰۰ کیلومتر از این اراضی شد. عراق از ۵۰۰۰ کیلومتر مربع باقیمانده، به صورت داوطلبانه ۲۵۰۰ کیلومتر مربع را (پس از آزادی خرمشهر) تحویل ایران داد؛ ولی ۲۵۰۰ کیلومتر مربع دیگر از خاک ایران (شامل شهرهای مهران، نفت شهر، شلمچه، طلاییه، فکه، سومار، میمک، خسروی، قصر شیرین و بخشی از دشت ذهاب) تا پایان جنگ (قبل از پذیرش صلح) در تصرف ارتش عراق باقی ماند.
در پایان جنگ ۸ ساله حدود ۴۰۰۰۰ ایرانی در عراق اسیر بودند. در مقابل ایران نیز حدود ۷۰۰۰۰ اسیر عراقی دراختیار داشت. کار مبادله اسرای دو طرف تا اسفند ۱۳۸۱ به طول انجامید. در همین زمان نیروهای نظامی عراق از قسمت‌های باقیمانده خاک ایران تا مرزهای بین‌المللی عقب نشستند و تا ۳۱ مرداد ۱۳۶۹ نیروهای عراقی به‌طور کامل خاک ایران را ترک کردند.
اظهارات مقامات آگاه نظامی ایران نشان می‌دهد زمینه دشمنی و جنگ تحمیلی، استکبار و در رأس آن آمریکا بود. از ناآرامی‌های گروه‌های داخلی تا جنگ تحمیلی همه در راستای نابودی و سرنگونی نظام اسلامی بود. کشورهای منطقه بعد از انقلاب و برداشت اشتباه از صدور انقلاب وارد کارزار و حمایت از صدام شدند. کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به اشکال مختلف از صدام حمایت می‌کردند.تنها عربستان و کویت ۵۰ تا ۶۰ میلیارد دلار در اختیار صدام قرار دادند. بندر عقبه عراق محل تردد کمک‌های مالی و پشتیبانی کشورهای منطقه به صدام بود. اردن و مصر گردان‌های نظامی در اختیار صدام گذاشته بودند. فرانسه بیشترین کمک‌های نظامی از جمله هواپیما‌های سوپر استاندارد و موشک‌های لیزری را در اختیار عراق قرار داده بود. از طرف دیگر، برای آلمان در پذیرش مجروحان جنگ شیمیایی، بحث انسان‌دوستی مطرح نبود؛ بلکه آن‌ها می‌خواستند تأثیر بمب‌های خود را روی رزمندگان ایران بررسی کنند. مستندات موجود بیانگر این واقعیت تلخ است که سازمان‌های بین المللی تحت سلطه قدرت‌های استکباری هیچ وقت واکنش عادلانه نداشته اند.
گردآوری: بیگلری
منابع:
گزارش