نگاهی به علم از دریچه‌ی صلح
سازمان جهانی یونسکو بیش از دو دهه‌ی گذشته، 10 نوامبر مقارن با 19 آبان را به عنوان «روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه» نامگذاری کرد.
این گزینش فرصت مناسبی را برای کلیه‌ی نهادهای علمی، اجتماعی و ... فراهم نموده است تا به بحث و بررسی ارتباط صلح و پیشرفت علمی، که از اساسی‌ترین مفاهیم اجتماعی و بهره‌مندی از آن‌ها به معنای ارتقا کیفیت زندگی فردی و اجتماعی افراد جامعه می‌باشند، بپردازند. از این منظر، صلح صرفا به معنای حذف جنگ از استراتژی دولت‌ها نیست، بلکه می‌تواند به معنای فراهم نمودن شرایط یک مدیریت ملّی سازنده، حل و فصل اختلافات و یا ایجاد هماهنگی در روابط میان بخش‌های مختلف نهادی یک جامعه باشد.جوامعی که از اندیشه‌ورزی علمی برای تحقق جامعه‌ی آرمانیشان سود می‌جویند، قادرند دیدگاهی مشترک برای نگاه به جهان و بهره‌وری از آن بیابند و تلاش و تأکید خود را به جای اختلاف‌ها بر اشتراک‌ها متمرکز کنند تا مسیر دستیابی به صلح هموارتر شود.
این روز مجال مناسبی است تا جوامع با هم‌فکری یکدیگر برای زیستن در دنیایی با شرایط مطلوب سکونت، علوم مختلف را بررسی نمایند. بی‌تردید با حسن توجه به نوآوری و پژوهش‌های علمی و همچنین پرورش استعدادهای بشری، یافتن راه‌حل برای چالش‌های گوناگون، دست یافتنی خواهد بود.
نکته قابل توجه این است که صلح جهانی مورد نظر یونسکو، صلحی است که در اذهان بشر ساخته می‌شود چرا که جنگ پیش از آنکه اتفاق بیفتد، در ذهن افرادشکل می‌گیرد. در حوزه علم نیز تحقق صلح به دانشمندانی نیاز دارد که خود به صلح می‌اندیشند و به اعتقاد دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو این امکان‌پذیر نیست جز اینکه دانشمندان، اخلاق و خرد را همراه دانش کنند.
یونسکو برای تحقق این چشم‌انداز در عمل، اهدافی را (از جمله1) بهره‌مندی آحاد جامعه از ثمرات علم، فناوری و نوآوری 2) ایجاد بستر و فضای مناسب گفتمان پیرامون تأثیر علم، فناوری و نوآوری بر زندگی روزمره مردم 3) معرفی برخی موقعیت‌های نو که موجب ارتقاء کیفیت عمومی زندگی می‌شود) مشخص کرده است که کشورها باید سعی نمایند به آن‌ها دست یابند.
در این عنوان مؤلفه مهم دیگری که به چشم می‌خورد « توسعه پایدار» است که خود در سایه علم نوین به منصه‌ی ظهور رسیده است. توسعه پایدار ناظر بر محدودیت‌های بیوفیزیکی کره زمین و فرآیندی است که آینده‌ای مطلوب را همراه با تآمین ملزومات یک زندگی باکیفیت از طریق حفظ منابع تجدیدناپذیر برای بشر رقم می‌زند. به عبارتی چنانچه توسعه پایدار محقق شود، شرایطی فراهم می‌آید که در آن استفاده از منابع و رفع نیازها، یکپارچگی، زیبایی و ثبات نظام‌های حیاتی را برهم نزده و زندگی نسل‌های آینده را بر روی این کره خاکی ممکن می‌سازد. این حقایق روشن می‌سازند که تا چه اندازه می‌تواند بر روند زنگی انسان در عصر تکنولوژی تأثیرگذار باشد.
توسعهٔ پایدار، مفهومی است که به واسطهٔ پیامدهای منفی زیست‌محیطی و اجتماعی ناشی از رویکردهای توسعهٔ «یک‌جانبهٔ اقتصادی» پس از انقلاب صنعتی و حصول پبشرفت‌های علمی برسر زبان‌ها افتاد. این مفهوم تلاش دارد که با نگاهی نو به توسعه، از تکرار اشتباهات مخرّب گذشته بشری جلوگیری به عمل آورد و توسعه‌ای همه‌جانبه و متوازن را رقم بزند. چگونگی نقش‌آفرینی این نوع توسعه را می‌توان از تعریف آن استنباط کرد. در تعریف این مفهوم آمده است: « توسعهٔ پایدار فرآیندی است که آینده‌ای مطلوب را برای جوامع بشری متصور می‌شود که در آن شرایط زندگی و استفاده از منابع، بدون آسیب رساندن به یکپارچگی، زیبایی و ثبات نظام‌های حیاتی، نیازهای انسان را برطرف می‌سازد. توسعهٔ پایدار راه‌حل‌هایی را برای الگوهای فانی ساختاری، اجتماعی و اقتصادی توسعه ارائه می‌دهد تا بتواند از بروز مسائلی همچون نابودی منابع طبیعی، تخریب سامانه‌های زیستی، آلودگی، تغییرات آب و هوایی، افزایش بی‌رویهٔ جمعیت، بی‌عدالتی و پایین آمدن کیفیت زندگی انسان‌های حال و آینده جلوگیری کند».
صلح و امنیت از جمله نیازهای فطری بشری است و تنها در سایه این موهبت الهی است که می توان به رشد و تعالی در جامعه دست یافت از طرف دیگر،با عنایت به خاصیت انباشتگی علم و تعلق آن به همگان، بدیهی است که این دست‌آورد و تحفه‌ی بی‌نظیر انسان، موجبات صلح و توسعه پایدار را فراهم آورد و جهان بهتری را برای آیندگان رقم بزند.
گردآوری: بیگلری
منابع:
https://b2n.ir/j69719
https://b2n.ir/m56865
گزارش