شهید آیت‌الله قاضی طباطبایی، پرچمدار مبارزات انقلاب اسلامی
دهم آبان سال 58، مصادف با عید سعید قربان، شهادت آیت‌الله قاضی طباطبایی 1358 ، امام جمعه‌ی شهر تبریز را در تقویم‌نامه‌ی خود ثبت نمود.
ایشان در این سال برای آخرین بار امامت نماز عید قربان را برعهده داشتند. آیت‌الله قاضی طباطبایی شب هنگام بعد از اداء نماز مغرب و عشاء در مسجد شعبان شهر تبریز، به قصد رفتن به منزل سوار خودرو شدند. اما هنوز مسافت چندانی را طی نکرده بود که صدای شلیک سه گلوله فضای کوچه را در هم نوردید. منافقین با شلیک گلوله اقدام به ترور مرد خستگی‌ناپذیر آذری نمودند. در پی این ترور، ایشان لقب «اولین شهید محراب» را بعد از پیروزی انقلاب اسلامی از آن خود کرد.
این عالم ربّانی متولّد سال 1293ه.ش. در شهر تبریز بودند. آیت‌الله محمدعلی قاضی طباطبایی به عنوان مبارزی مجاهد و نستوه شناخته می‌شود که نقش تاثیرگذاری را در ساماندهی مبارزه‌های ضد استبدادی و به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی ایفا کرده است. او سهم بسزایی را در بیداری ملّت ایران داشت. وی علاوه بر این با پخش اعلامیه‌های علیه رژیم پهلوی و سخنرانی، همگان را به صحنه مبارزه فرا می‌خواند. شهید طباطبایی در سال ۱۲۹۳ شمسی در تبریز متولد شد. در سال ۱۳۱۶ هنگام قیام مردم تبریز به اتفاق پدرش، به خاطر مبارزه، به تهران تبعید گردید و پس از چند ماه تبعید در تهران و ری به تبریز بازگشت. در سال ۱۳۱۸ جهت ادامه تحصیل علوم دینی به قم عزیمت کرد و درسال ۱۳۲۸ راهی نجف گردید و در این دو شهر از محضر علما و بزرگان دین کسب فیض نمود. شهید قاضی طباطبایی در سال ۴۱، با شروع نهضت اسلامی، به علت فعالیت علیه رژیم، توسط مأموران دستگیر و به زندان قزل قلعه منتقل و سپس به شهرهای بافت و کرمان و زنجان و پس از آن به عراق تبعید شد ولی پس از یک سال به ایران بازگشت و به هدایت مردم و روشنگری و تبلیغ اسلام پرداخت و تا پیروزی انقلاب اسلامی به مبارزات خود و ارشاد مردم ادامه داد.
امام خمینی با شنیدن خبر شهادت ایشان پیامی خطاب به ملّت عظیم الشأن ایران منتشر کردند: " بسم الله الرحمن الرحیم إنا لله و إنا إلیه راجعون. عزیزان من، در انقلابی که ابرقدرت‌ها را به عقب رانده و راه چپاولگری آنان را از کشور بزرگ بسته است این ضایعات و ضایعات بالاتر، اجتناب‌ناپذیر است. شهادت در راه خداوند زندگی افتخارآمیز ابدی و چراغ هدایت برای ملت‌هاست. ملت‌های مسلمان باید ... با پیوستن به هم سدّ استعمار و استثمار را بشکنند " .
این شهید بزرگوار همواره در برابر خطوط انحرافی و جریانات ضد انقلابی هوشیارانه در میدان مبارزه نقش‌آفرینی می‌کردند. یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های وی، حمایت از خط و مشی امام خمینی(ره) در مخالفت با طرح لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی بود. شناخت این مجاهد مبارز از روحیه انقلابی و اراده خلل‌ناپذیر امام(ره)، وی را برای برقراری حکومت اسلامی مصمم ساخت. علمای بنامی همچون شیخ آقا بزرگ طهرانی، آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی و ... از حسنات اخلاقی ایشان مانند استقامت، کرامت، شرافت، ساده‌زیستی، حُسن‌خلق، نیکوکاری و کمک به دیگران به نیکی یاد می‌کردند.
نخستین شهید محراب، علاوه بر فعالیت‌های سیاسی در عرصه‌ی علم و اندیشه نیز مکتوبات غنی را به قلم خود نگاشتند. وی با پشتکار مستمر خود توانست، تحقیقات ارزنده‌ای را با بیانی رسا و نثری استوار به جهان اسلام عرضه دارد. حدود ۴۲ اثر علمی – تحقیقی با ارزش را در حوزه‌ی علوم و رخدادهای تاریخ اسلام، اکنون از این اندیشمند به یادگار مانده است. نگارشات ایشان را می‌توان به دو بخش تقسیم نمود. نخست قسمتی از کارهای تحقیقاتی که به نوشتن کتاب‌های مستقل در رشته‌های مختلف مربوط است. دوم تمرکز وی بر تصحیح و مقدمه‌نویسی آثار فاخر اندیشمندانی که رهگذر ایام پرده فراموشی را بر چهره‌ی آن‌ها نشانده است.
الاجتهاد و التقلید (عربی، خطی)، کتاب فی علم الکلام (عربی، خطی)، السعادة فی الاهتمام علی الزیاره (عربی، خطی)، رسالة فی اثبات وجود الامام فی کل زمان «ع» (عربی، خطی)، اجوبة الشبهات الواهیة (فارسی، خطی)، سفرنامه بافت (فارسی، خطی)، حاشیه بر کتاب رسائل شیخ انصاری، قضا در اسلام، رساله در دلالت آیه تطهیر بر اهل بیت .... برخی از آثار این عالم سخن‌آرا می‌باشد.
نسخه‌ی خطی «سفرنامه بافت» یکی از آثار جامع شهید است که تا به امروز نیز چاپ نشده است. این مجاهد نستوه پس از تبعید به شهربافت کرمان نگارش حوادث، وقایع و خاطرات گذشته و حال خود را آغاز نمود. البته این سفرنامه از گونه‌ی تاریخی و یا صرفا شرح زندگینامه ایشان نیست، بلکه نای و نوای انیشمندی کوشاستکه به نقل فراز و فرود زندگی و جامعه خود همّت گمارده است. سفرنامه بافت گرچه از موضوعات مختلف سیاسی، اجتماعی، علمی، فقهی و تاریخی بهره برده است اما قالب نگارش آن بیشتر شامل خاطرات سیاسی و اجتماعی نگارنده است.
دیگر اثر درخور یاد ایشان، کتاب نفیس « تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهدا(ع)» می‌باشد که در سال 52 چاپ اول آن به دست طرفداران کتاب و کتابخوانی رسید. موضوع این کتاب پیرامون نهضت امام حسین(ع) و زوایای گوناگون عاشورای حسینی است. نویسنده برای اثبات حضور اسرای اهل بیت امام حسین(ع) برمزار امام حسین(ع) و زیارت ایشان در اولین اربعین، به بیش از 500 کتاب تاریخی مراجعه کرده است.
گردآوری: بیگلری
منابع:
https://b2n.ir/d65721
گزارش