سیره زندگی امام جواد(علیه‌السلام) بهترین الگو برای ترویج فرهنگ نیکوکاری
محمد بن علی بن موسی مشهور به امام محمد تقی، جواد الائمه (علیه‌السلام)، امام نهم شیعیان و فرزند هشتمین خورشید ولایت، امام علی بن موسی الرضا(علیه‌السلام) می‌باشند که دهم رجب سال 195ه. ق. دیده به جهان گشودند. کنیه ایشان ابوجعفر ثانی است تا با ابوجعفر اول یعنی امام باقر(علیه‌السلام) اشتباه نشود. ابو جعفر و ابوعلی نیز از دیگر کنیه‌های حضرت می‌باشد. جواد و ابن الرضا از مشهورترین القابشان است و القاب تقی، زکی، قانع، رضی، مختار، متوکل، مرتضی و منتجب، را هم برای ایشان برشمرده‌اند. او ۱۷ سال امامت کرد و در ۲۵ سالگی به شهادت رسید. در میان امامان شیعه، وی جوان‌ترین امام در هنگام شهادت بوده است.هنگام تولد ایشان، حضرت رضا (علیه‌السلام) به یاران خود فرمودند: امشب پسری شبیه حضرت موسی بن عمران که دریاها را شکافت برای من متولّد شده است. امام قدمش چنان مبارک بود و وجودش پرخیر و رحمت، و چون پروردگارش، اهل جود و سخا که «جواد» لقبش دادند. شیخ طوسی از حدود ۱۱۵ تن به عنوان اصحاب جوادالأئمه نام برده است. عبدالعظیم حسنی، احمد بن ابی‌نصر بزنطی، حسن بن سعید اهوازی، احمد بن محمد برقی و ابراهیم بن هاشم از اصحاب مشهور پیشوای نهم شیعیان بودند. ارتباط امام جواد(علیه‌السلام) با شیعیان، بیشتر از طریق وکیلانش و به شکل نامه‌نگاری انجام می‌گرفت[1]. دوران امامت او با خلافت دو تن از خلفای عباسی مأمون و معتصم همزمان بود. به دلیل اختناق موجود و همچنین گسترش جمعیت شیعه، ارتباط امام با شیعیان بیشتر از طریق نامه نگاری بود. ایشان همچنین وکلای زیادی در اقصی نقاط حکومت اسلامی می‌فرستادند تا به امور شیعیان سامان دهند. این گروه وکلا ،که در دوران ائمهٔ پیشین بنیان گذاشته شده بود، کم‌کم شکل سیاسی به خود گرفت و حکومت احساس خطر کرد؛ از این رو، مأمون برای کنترل امام(علیه‌السلام)، که با شورش‌های پراکنده شیعیان مرتبط می‌دانست، ایشان را به بغداد فرا خواند. امام با وجود اینکه در خردسالی به امامت رسیدند و دوران امامتش کوتاه بود، در منابع شیعه و سنی بیش از دویست حدیث در مسائل فقهی، تفسیری، اخلاقی و اعتقادی از ایشان باقی مانده‌است. از جمله کراماتی که به امام نسبت داده شده است سخن گفتن در هنگام تولد، طی‌الارض از مدینه به خراسان برای مراسم تجهیز پدرش، اطلاع از باطن و اسرار افراد، اطلاع از آینده و هنگامه قتلش، شفا دادن بیماران و استجابت دعاهای او برای یاران و علیه دشمنانش می‌باشد[2]. آرامگاه امام(علیه‌السلام) در شمال بغداد و در کنار جدشان امام موسی بن جعفر قرار دارد و به این دلیل حرم این دو امام همام را، کاظمین و همچنین جوادین می‌نامند. ایشان درباره نتایج مخرب هوشیار نبودن در زندگی می‌فرمایند: «هركس موقعيت‌شناس نباشد، جريانات[زندگی]، او را مى‌ربايد و هلاک خواهد شد» (بحارالانوار، ج.68، ص. 340).
[1] - طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۳۷۳-۳۸۳
گزارش