روایت حماسه اساطیری فتح خرمشهر در سایه‌سار نصرت خداوند
بیش از سه دهه است روزسوم خرداد ماه همچون تاجی درخشان، که مملو از افتخارات مردمی مسلمان در جریان فتح خرمشهر درچنین روزی به سال 1361 است، در تقویم رسمی ایران چشم‌نوازی می‌کند و یادمانی محترم در تقدیر از مقام شامخ جان‌برکفان این رزم جانانه حق در برابر باطل می‌باشد.
سوم خرداد ۱۳۶۱ یکی از نقاط عطف درخشان دوران دفاع مقدس بود که آثار مجاهدت‌های رزمندگان ایران اسلامی در جریان این رخداد عظیم بر تغییر نتیجه جنگ به نفع نیروهای کشورمان انکارناپذیر و برای تداوم عزّت و شرف مانای اقوام ایرانی سرنوشت‌ساز بود. عظمت این پیروزی به سبب نصرتی که خداوند ارزانی داشتند چنان بود که گویی یک بار دیگر آیه 7 سوره مبارکه محمد(ص) «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنوا إِن تَنصُرُوا اللَّهَ يَنصُركُم وَ يُثَبِّت أَقدامَكُم» برای اهل زمین نازل گردید و امام خمینی در وصف حقیقت آن گفتند: "خرمشهر را خدا آزاد کرد".
توکل رزمندگان ایران بر یاری خداوند و توسل به شفاعت امام حسین(ع) آنچنان خالص و بی‌ریا و سرشار از نور معنوی هدایت الهی بود که به جرأت می‌توان گفت آزادی خرمشهر تنها یک رزم جان‌فرسا بین دو کشور همسایه نبود بلکه غلبه ایدئولوژی نبوت پیامبر(ص) و احیا دوباره قیام ثارالله(ع) در مقابل لشکر جور و خرافات رژیم بعث بود و از این جهت مبالغه‌گویی نیست اگر این پیروزی را چکیده‌ای روشن از مجموعه‌ی ارزش‌های اسلامی در برابر وجوب دفاع و ایستادگی در برابر توطئه همه‌جانبه دشمن پرهیاهو اما در باطن زبون و ضعیف بدانیم.
واقعیتِ حصول این فتح فراموش‌نشدنی این است که رزمندگان اسلام، ایمان و اعتقاد الهی خود را دستمایه تفکر و علم جنگ‌آوری خویش قرار دادند و با مصباح روشنگر شهادت، طی طریق سعادتِ ملّی را در پیش گرفتند؛ البته روی دیگر سکه پیروزی خرمشهر را باید همبستگی نیروهای نظامی و مردمی دانست و این رمز پیروزی مقابل دشمنان ایران اسلامی بوده و هست.
صبح روز سوم خرداد سال ۱۳۶۱ بود که رزمندگان ایران اسلامی موفق به رخنه و ورود به شهر خرمشهر شدند و تا هنگام اذان ظهر، شهر را به طور کامل به تصرف خود در آوردند و بعد از گذشت چندین ماه تصرف غریبانه خونین شهر، صدای روح‌بخش اذان با صدای داوودی جانباز شهید «حاج علی گروسی» از مناره‌های گلوله باران شده‌ی مسجد جامع خرمشهر فضای شهر را ملکوتی کرد.
بعد از ظهر روز سوم خرداد 1361، در جریان عملیات بیت‌المقدس، خرمشهر به طور کامل از دست رژیم بعث عراق خارج شد. به اذعان تحلیل‌گران جهانی فتح خرمشهر علاوه بر تغییر ماهوی جنگ، سرنوشت جنگ را نیز تغییر داد. متلاشی کردن روحیه ارتش رژیم بعث عراق و استکبار جهانی از پیامدهای فتح خرمشهر بود. صدام که بعد از اشغال این منطقه حیاتی خود را قهرمان جنگ می‌پنداشت، پس از فتح خرمشهر به دست نیروهای ارتش و سپاه انقلاب اسلامی ایران، با قبول شکست، حقیرانه از مواضع خود کوتاه آمد و فتح خرمشهر، پایانی بر زیاده‌خواهی صدام بود. بازتاب گسترده قدرت نظامی ایران در رسانه‌های جهان و اعتراف آنان به تغییر موازنه جنگ به سود جمهوری اسلامی ایران از دیگر تأثیرات مهم عملیات بیت‌المقدس محسوب می‌شود. به دنبال این فتح بزرگ آمریکا و حامیا‌نش با ترس از آینده جنگ به دنبال راه‌کار برای پایان دادن به جنگ برآمدند. در این رابطه روزنامه انگلیسی گاردین با اشاره به تجهیزات گسترده بعثی‌ها برای تصرف کامل خوزستان می‌نویسد: تجهیزات نظامی و انبارهای پر از مهمات عراق شامل ۲۸۵۰ تانک به حدی بود که گویی تا کریسمس تمام استان خوزستان متصرف خواهد شد. در خارج از اهواز تا چشم کار می‌کرد تانک‌ها و توپ‌های عراقی دیده می‌شد... با این حال این تجهیزات هرگز مانع از شکست عراق در خرمشهر نشد".
در این عملیات، که هفتاد هزار نیرو مردمی به رزمندگان پیوسته بودند، به یاری حق، دیوارنوشته عراقی‌ها «جئنا لنبقی: آمده‌ایم تا بمانیم» بسان گزافه‌گویی گروهی مسخ شده می‌نمود. این شهر در 4 آبان 1359 به اشغال نیروهای عراقی درآمده بود. مردم علی‌رغم عدم آمادگی در برابر تهاجم وحشیانه دشمن، با همـت وهمدلی پایداری نمودند. ۱۳۰هزار رزمنده ارتشی و سپاهی به فرماندهی شهید علی صیاد شیرازی و محسن رضایی، درحالی که تنها ۳۰ دقیقه ازبامداد دهم اردیبهشت ۱۳۶۱ می‌گذشت مرحله‌ی چهارم عملیات بیت‌المقدس را در محور ارتباطی اهواز، خرمشهر و دشت آزادگان به قصد رهایی بخش وسیعی از جنوب ایران از تصرف بعثیان و تمرکز بر عقب راندن دشمن متجاوز و بازپس‌گیری خرمشهر اجرا کردند. این عملیات سه هفته‌ای در منطقه نظامی به وسعت 5038 کیلومتر مربع از غرب کارون، جنوب غربی اهواز تا شمال خرمشهر پیش رفت.
گرچه در ظاهر امر پایداری 26 روزه مردم غیور خرمشهر نتیجه رضایت بخشی نداشت و شهر به تسخیر دشمن ددمنش افتاد، اما تقدیر الهی این بود که سرانجام پس از 578روز (19 ماه) اشغال در سوم خرداد سال 1361 بار ديگر رزمندگان سلحشور اسلام آن را فتح کردند و پرچم اسلام بر فراز مسجد جامع و پل تخريب شده خرمشهر، همنوا با سراسر ایران با افتخار نغمه عزت پیر و جوان و خرد و کلان این مرز و بوم را سر داد. نخستین فعالیت رزمندگان ایران بعد از رهایی خرمشهر، برگزاری نماز جماعت ظهر در مسجد جامع این شهر بود. در این اتفاق حیرت‌انگیز، لشکر بعثی با وجود در اختیار داشتن ابزار جنگی مکانیزه‌ی پیشرفته فراوان، نزدیک به ۱۶هزار کشته و زخمی به علاوه 19هزار نفر اسیر در اختیار نیروهای ایرانی را در گزارش خود ثبت کرد. شهادت 6000 نفر(۴۴۶۰ نیروی سپاه و ۱۰۸۶ نیروی ارتش) و مجروحیت 24 هزار نظامی ایران هم به تأیید مقامات کشورمان رسید.
نصرا... مردانی، شاعر انقلابی که دفاع مقدس را مانند اشعارش ترکيبی از حماسه و عشق می‌دانست، در به تصویر کشیدن این میدان به مدد ذوق شاعری خود به مدحی باسخاوت می‌پردازد:
جنگ،جنگ است، بيا تا صف دشمن شكنيم
صف اين دشمن ديوانه‌ی ميهن شكنيم
راه ما، راه حسين است كه با تيشه‌ی خون
همه بت‌هاي زمين درشب روشن شكنيم
به چه انديشه دراين كشور خون آمده خصم
ما به نيروي يقين، لشكر آهن شكنيم
شيشه عمر تو، ای ديوِ بد آيينِ زمان
ما به سرپنجه ايمان، چو تهمتن شكنيم
گردآوری و تنظیم: بیگلری
منابع:
گزارش