5 مرداد 1358، اقامه اولین نماز جمعه ایران
5 مردادماه سالگرد اقامه اولین نمازجمعه تهران به امامت آیت‌الله سید محمود طالقانی است
که با شرکت پرشور و میلیونی مردم برگزارگردید. خداوند به سبب برکات نماز جمعه، سوره‌ای را به همین نام و مضمون نازل فرموده‌اند. آیه نُهم سوره جمعه لزوم به شرکت در نماز جمعه و رهاکردن خرید و فروش به هنگام آن فرمان می‌دهد:« يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَىٰ ذِكْرِ اللَّـهِ وَذَرُ‌وا الْبَيْعَ ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ: ای کسانی که ایمان آورده‌اید، چون برای نماز جمعه ندا در داده شد، به سوی ذکر خدا بشتابید، و داد و ستد را واگذارید. اگر بدانید این برای شما بهتر است ﴿۹﴾ ». پیامبر اکرم (ص) هم تأثیر به آن اشاره می‌نمایند:« چهار نفر، عمل (زندگی) را ازنو آغاز می‌کنند:1 – بیمار هنگامی که بهبود یابد 2 – مشرک هنگامی که اسلام می‌آورد. 3 – حج گذارنده، هنگامی که از مناسک آسوده شود. 4 – آنکه بعد از گذراندن نمازجمعه باز می‌گردد» (بحارالانوار ج 86 ص 197).
ترویج و احیاء نماز جمعه در ایران یکی از معنوی‌ترین نتایج ارزشمند انقلاب اسلامی ایران است. در سال 1358 زمین چمن دانشگاه تهران میزبان اولین نماز جمعه ایران بود. استقبال نمازگزاران از ساعت تقریبا 11 ظهر چنان بود که خیابان‌های اطراف هنگام اقامه نماز، مملو از مشتاقان دعوت حق به ادای فریضه‌ی نماز جمعه شده بود. گرچه پیشینه اهتمام به برگزاری این نماز سراسر فیض در پایتخت به دوره قاجار برمی‌گردد لیکن اقامه رسمی آن برای نخستین بار به امامت آیت الله طالقانی است. ایشان که تعلق خاطر وافری به فریضه نماز جمعه داشتند، در قبل از انقلاب نیز به طور جدی امامت نماز جمعه را داوطلبانه عهده‌دار بود.وی از سال 43 تا 46 که در زندان قصر زندانی بود هر جمعه برای زندانیان خطبه می‌خواند. مرحوم طالقانی در سال 47 در مسجد جامع نارمک، امامت اولین نمازجمعه تهران را مستقل از حکومت شاهنشاهی برعهده گرفت. با توجه به این علاقه، طالقانی اقامه این نماز را به امام (ره) پیشنهاد دادند و امام نیز مسؤولیت این کار را به ایشان سپردند. آیت‌الله طالقانی باوجود بیماری و شرایط نامساعد جسمی، هر دو خطبه را ایستاده و با صلابت قرائت نمود.
ایشان از ابتدای سخنانش ابعاد مهم نماز را برشمرد: " نماز جمعه مظهر کاملی است از صف توحیدی ملت اسلام و در عین حال آگاهی، تنبه، هشیاری، افشا کردن دسایس دشمن و مطلع کردن همه مسلمانان به وظایف و مسؤولیت‌هایی که لااقل در مدت یک هفته در پیش دارند. نماز جمعه صف عبادت، حق پرستی، روابط قلوب و وجدان‌های بیدار خداپرستان در عین حال صف نظام، جنگ، فرماندهی و فرمانبرداری از این جهت برای امام جمعه شرایط خاصی قائل‌اند که هم بتواند فرماندهی کند، هم بتواند آگاهی بدهد و از حوادث کشورهای اسلامی، جامعه مسلمین، دسیسه‌های زیر پرده، مسلمانان را آگاه کند ".
امام خمینی (س) نیز بارها به اهمیت نماز جمعه، برکات آن و وظیفه‌ی ائمه جمعه در تلاش برای بیان مسائل سیاسی- اجتماعی توسط به مردم اشاره نموده‌اند:" در خطبه نماز جمعه مقدرات مملکت باید بیان شود، مسائل سیاسی مملکت جریان باید پیدا کند، مسائل اجتماعی در مملکت باید جریان پیدا کند گرفتاری‌ها و اختلافات مسلمان‌ها در آن خطبه‌ها باید حل و رفع شود، جنایات امثال محمدرضا خان باید در این خطبه های جمعه گفته و انتقاد شود راه‌هایی که ممکن است با آن راه‌ها آن جانی‌ها را از بین بُرد در نماز جمعه باید گفته شود. نماز جمعه عبادت است لیکن عبادتی که مُدغَم در سیاست است، سیاست مدغم در عبادت است... امروز دیگر همه ملت موظف است به وظیفه الهی که در صحنه حاضر باشد. اگر غفلت کند از این باب، گرگ‌ها آن‌ها راخواهند خورد. توجه کنند به اینکه ما در نیمه راه هستیم،راه ما آن روز تمام می‌شود که همه احکام اسلام جاری بشود و آن روز به کمال می‌رسد که مستضعفین جهان از زیر بار مستکبرین خارج بشوند ".
محقق: بیگلری
منابع:
گزارش