16 آذر، یادآور خروش دانشجویان عزت‌طلب
16 آذر ماه، روز دانشجو است.
این مناسبت روز پاسداشت مقام دانشجویان شهیدی که توسط نیروهای نظامی رژیم پهلوی به درجه والای شهادت نائل شدند، می‌باشد. خاطره سه دانشجو شهید(مصطفی بزرگ‌نیا ،احمد قندچی و آذر شریعت‌رضوی) با برگزاری مراسم فرهنگی در محافل دانشگاهی در این روز زنده نگه داشته می‌شود.
در دههٔ ۱۳۲۰ و اوایل دهه ۱۳۳۰، پس از سقوط حکومت رضاشاه پهلوی و ایجاد فضای سیاسی بازتر، فعالیت‌های سیاسی در بین دانشجویان دانشگاه تهران افزایش چشمگیری داشت. چند هفته پس از وقایع کودتای سال 1328 خورشیدی، انتشار خبر از سرگیری روابط سیاسی ایران و بریتانیا ( که در زمان نخست‌وزیری مصدق قطع شده بود) و سفر رسمی ریچارد نیکسون ،نایب ریاست جمهوری وقت آمریکا، به ایران، زمینه اعتراضات ضد استعماری روشنفکران و دانشگاهیان را را فراهم کرد. سرانجام در ۱۶ آذر با فراخوانی نهضت مقاومت ملّی، دانشجویان فعال به سخنرانی در کلاس‌ها پرداختند و اعتراضات جمعی تمامی محوطه دانشگاه تهران را فرا گرفت. دولت وقت برای پیشگیری از هرگونه اقدام بعدی تصمیم به سرکوب اعتراضات گرفت. با اوجگیری زدو خوردها، سربازان و نیروهای ویژه ارتش پس از هجوم به ورودی دانشگاه، به کلاس‌های درس حمله‌ور شدند و صدها دانشجو را بازداشت و زخمی نمودند. تیراندازی نیروهای امنیتی در دانشکده فنی موجب ازپادرآمدن و شهادت سه تن از دانشجویان این دانشکده شد. با وجود تمامی ااعتراضات مردمی و فعالان حوزه علم و سیاست، فردای آن روز نیکسون به ایران آمد و دکترای افتخاری در رشته حقوق را در دانشگاه تهران، که در اشغال مشهود نیروهای نظامی بود، دریافت کرد.
پس از اتفاقات خونبار ۱۶ آذر، کنفدراسیون دانشجویان ایرانی خارج از کشور که مرکز اجتماع و مباحثه مخالفان حکومت پهلوی در خارج از ایران بود، این روز را «روز دانشجو» نامید. این روز از آن زمان تا کنون، همچنان از اهمیت تاریخی در ایران برخوردار است.
گردآوری: بیگلری
منابع:
https://b2n.ir/g55399
گزارش