نوزدهم اردیبهشت،سالروزنکوداشت ثقه الاسلام کلینی،شیعه شیفته اهل بیت(ع)
ابو جعفر محمد بن یعقوب بن اسحق رازی معروف به شیخ كلینی برجسته تریـن دانشمند فقیه و محـدث نامدار شیعه در نیمه دوم سده سـوم و نیمه اول سـده چهارم هجـرى است. او در زمان امامت امام حسن عسگری(ع)، در روستای کلیـن در 38 کیـومترى شهر رى نزدیک به حسن آباد قم در منزلی سرشار از عشق و محبت به اهل بیت(ع) متولد شد. پدرش یعقوب بـن اسحاق که مردى با فضیلت و پاک سرشت بـود از همان اوان کـودکـى تربیت فرزندش را بر عهده گـرفت و بـا زبـان عمل، اخلاق، رفتـار و آداب اسلامـى را به او آموخت .« ثقه الاسلام »، « شیخ مشایخ شیعه »، « رئیس محدثان علمای امامیه »، االقاب معروف این عالم مروج مذهب شیعه در دوران غیبت امام زمان است. وی صاحب کتاب «کافی» - یکی از کتب اربعه شیعیان- میباشد که در عقاید اسلامی مرجع مهمی برای محققین و علما به شمار می‌آید. کلینی اولین محدثی بود که به جمع و نظم و ترتیب اخبار دینی پرداخت. به عقیدهی شیخ مفید، کتاب « کافی » ارزشمندترین کتاب اسلامی و نفیس‌ترین کتاب شیعه است. تآلیف این اثر جاودانه حاصل بیست سال تلاش مداوم این عالم ربّانی است. کتاب « کافی » شامل شانزده هزار و یکصد و نود و نه حدیث است که طی سه قسمت « اصول » و « فروع » و « روضه » تدوین شده است. دیگر آثار او شامل کتب « تعبیر الریا »، « رد قرامطه »، « وسائل الائمه »، « کتاب الرجال »، « ما قیل فی الائمه من الشعر » میباشند. کلینـى بعد از کسب ادب از محضر پدر بزرگوار خود نزد دائی خـود که از محـدثین بزرگ مکتب اهل بیت به شمار مـى رفت، به ادامه تعلیم و تعلم پرداخت و با منابع علـم حدیث و رجال آشنا گردید. بعد از طـى تحصیلات ابتدایى براى پیمـودن مدارج کمال انسانـى به شهر رى که در آن عصر از مرتبه علمـى خاصـى برخـوردار بـود مسافرت کرد. او همواره در راه ترویج مذهب تشیع و بیان فضایل اهل بیت(ع) تلاش می‌كرد و به دلیل درستی و صداقت در گفتار، كردار و شناخت احادیث و اخبار، ملقب به ثقة الاسلام یعنی فرد مورد اعتماد اسلام شد و نخستین دانشمند اسلامی به شمار می‌رفت كه این لقب را به خود اختصاص داده بود. شیخ كلینی در عدالت، تقوی، فضیلت، حفظ و ضبط احادیث بی نظیر بود و تمامی این صفات نیكو باعث شد تا شاگردان زیادی، که خود فقیه و محدثین بنامی بودند، از جمله على بن محمد بن موسى دقاق، محمـد بـن محمـد بـن عصـام کلینى، احمد بن احمد کاتب کوفى وابـن ابـى رافع صمیـرى به منظور یادگیری علوم حدیث به محضر او بیایند. شیخ نیز از محضر اساتید برجسته ای ،که هـر یک در عصـر خـود از نـوابغ روز گار بشمار مـى رفتنـد، مانند سهل بن زیاد آدمى رازى، محمد بن حسن صفار، حسن بن فضل بن زید یمانى و احمد بن محمد بن عاصم کوفى کسب فیض نمود. کلینى را مـى تـوان یکـى از تشنگان پاک باخته علـم حـدیث به شمـار آورد. کلینـى بـا شناخت عصـر خـود و موقعیت زمانى و پى بردن به این مساله که ایـن عصر گذر گاه تشیع است و اگر احادیث و روایات از ایـن بحـران بگذرنـد بـراى همیشه تشیع مى تـواند سالـم و به دور از التقاط و انحراف مسیر خـود را ادامه دهـد. شهر رى را به سـوى قـم، شهر محـدثـان و راویـان، هجـرت ترک کرد.گرچه قـم مرکز تشیع بشمار مى رفت و جویندگان کلام اهل بیت(ع) را سیراب مى کرد اما عطـش سیرى ناپذیر کلینى به زمزم زلال نـور ایـن خانـدان او را بـر آن داشت تا آن دیار مقـدس و حرم منـور را به امید یافتـن روایات و احادیث ناشنیده ترک کند. از ایـن رو هجرت دوم خود را آغاز نمـود. کلینـى روستاها و شهرهاى بیشمارى را پشت سـر نهاد و هر جا محدث یا راوى حدیثى را مـى یافت که حـدیثـى از اهل بیت را در نزد خویـش داشت در مقابلـش زانوى ادب مى زد. کوفه یکى از شهرهایى بـود که کلینى به آن قدم نهاد، در آن زمان کـوفه یکـى از مـراکز بزرگ علمى بشمار مـى رفت. ثقه الاسلام کلینـى پـس از کسب فیض از دهها استـاد و محـدث در روستـاها و شهرهاى آن زمان سرانجام به بغداد رسیـد. مـدت مسافرت کلینـى به درستـى معلـوم نیست. اما در ایـن شکى نیست که در طـول مسافرتها چنان علم و فضل خـود را به نمایـش گذاشت و تصـویرى از یک عالـم شیعه حقیقى در اذهان مردم هر دیار مجسـم ساخت که وقتى به بغداد پاى نهاد فردى گمنام نبود. به جرات مـى تـوان گفت که کلینى از نظر مقام علمی نام آورترین و بلند آوازه تریـن اندیشمند عصر خود بود. عصرى که اوج تلاش محدثیـن و علماى بزرگ و حتى نـواب خاص امام قائم(ع) مى باشد. بنابر آنچه گفته شد کلینـى مشهورتریـن شخصیت عالـى مقامـى بـود که در آن زمان آشکارا کمر همّت در ترویج مذهب حق و نشر فضایل اهل بیت عصمت و طهارت(ع) بست. کلینى در سال ۳۲۸ قمری برابر با ۳۱۹ خورشیدی در حالـى که بیـش از 70 سال از عمرش مى گذشت، به دیدار حق شتافت. ابو قیراط محمد بن جعفر حسنی، یکی از بزرگان بغداد بر پیکرش نماز خواند. آرامگاه وی در باب الکوفه بغداد، که امروز در ناحیه شرقی رود دجله کنار پل قدیم بغداد قرار دارد، واقع شده است. همچنین در این سال با رحلت آخریـن نایب امام قائم (علـى بـن محمـد سمـرى) غیبت کبـرى آن حضـرت نیز آغاز گـردید. نوزدهم اردیبهشت به پاس سالها تلاش بیوقفه در مسیر ارادت خالصانه و عملی این عالم برجسته به خاندان نبوّت(ع)، روز بزرگداشت ثقه الاسلام کلینی نامگذاری شده است.
منابع
گزارش