روز کارمند، تکریم جایگاه تلاشگران عرصه خدمت رسانی
در گاه‌شمار ایران روز 4 شهریور « روز کارمند» نام گرفته است.
هرساله در هفته‌ی دولت در چنین روزی با هدف تعظیم و بزرگداشت متولیان دولت و همچنین ارج نهادن به خدمات کارکنان سازمان‌های مختلف، با تبیین ملاک‌های انتخاب، کارمندان نمونه انتخاب و از خدماتشان با اهدا لوح یادبود یا جوایزی تقدیر به عمل می‌آید.
در تعریف کارمند می‌خوانیم:« کارمند کسی است که به ازای انجام کار فکری در دستگاهی اداری، حقوقی مشخص و تعریف شده دریافت می‌نماید و برای مدت مدیدی، معمولا سه دهه، مشغول به کار خواهد بود ». با رشد علم و گسترش صنعت، در کنار ورود بخش خصوصی به عرصه اشتغال و افزایش نیاز به نیروی کار ماهر و متخصص، کارمندان به دو بخش کارمندان دولتی و خصوصی تقسیم شدند. شرایط معیشتی و مالی کارمندان و منزلت اجتماعلی آنان (هم دولتی و هم خصوصی) وابسته به تحولات اقتصادی و اجتماعی است از اینرو، دارای نوسان می‌باشد.
کارمندی در مفهوم جدید با رشد سرمایه‌داری و پس از انقلاب صنعتی شکل گرفت. دانشگاه‌های غرب و به دنبال آن کشورهای آسیایی و دیگر قاره‌ها،که تامین‌کنندهٔ نیاز جریان تولید صنعتی به نیروی کار متخصص و آموزش‌دیده بودند، تربیت کارمندان را بر عهده گرفتند. این قشر از نیروی انسانی به لحاظ استطاعت مالی و طبقه اجتماعی در گروه طبقات متوسط قرار دارند.
در اسلام، منزلت اجتماعی به عنوان موهبت و امانتی الهی در اختیار کارگزاران دانسته می‌شود تا برای رفع محرومیت‌ها و گرفتاری‌ها از امور جامعه به کار گرفته شود. بنابراین، چنانچه کارمندان و نیز مسؤولین نظام اسلامی با انگیزه‌های الهی، امانتداری و خدمت‌رسانی به مردم در جایگاه مناسب خود گمارده شوند، باید با هدف شکرگزاری به درگاه الهی، همه‌ی همت خود را مصروف انجام شایسته وظایف محوله نمایند. حضرت علی(ع) در کلام گوهربارشان حساسیت متعهد بودن به وظیفه‌ی حرفه‌ای را بیان می‌دارند:« کاری که به عهده توست، طعمه نیست، امانتی است که بر گردنت نهاده‌اند». حضرت محمد(ص) به این مسأله از زاویه‌ای دیگر می‌نگرند: «وقتی خداوند برای بنده‌ای نیکی خواهد، حاجت مردم را در دست او قرار می‌دهد».
طبق قانون استخدام و مدیریت خدمات کشوری در دستگاه‌ها و ادارات دولتی، کارمند براساس ویژگی‌های خاص شغلی، براساس سه نوع قرارداد به خدمت گرفته می‌شوند: رسمی، پیمانی و خدماتی یا قرارداد کاری. قوانین کاری و قرادادهای شغلی، وظایف و حقوق کارمندان را تعیین می‌نمایند. اتحادیه‌های کارفرمایان و کارکنان، درباره مفاد مندرج در قراردادهای کاری بحث و گفتگو می‌کنند. مواردی چون حداقل میزان حقوق، ساعات کاری، تعطیلات، حقوق دوران مرخصی بیماری و شرایط اخراج، مطابق با قانون و قرارداد کاری تعیین می‌گردند.
نکته قابل تأمل این است که مدیران سازمان‌ها در کنار توجه به رشد کیفی و کمی سازمان در راستای اهداف تعیین شده، می‌بایست تأمین و رفع مشکلات معیشتی کارمندان خود را در صدر برنامه‌های کاری لحاظ نمایند؛ به بیان روشن‌تر، در یک سازمان موفق و پیشرو توجه به معیشت کارکنان یکی از دغدغه‌های اصلی مدیریت می‌باشد. کارکنان در سازمان بهره‌مند از فضای دوستانه، سازمان را بسان خانه خود دانسته و ضمن ارائه‌ی خدمت همراه با خرسندی و رضایت قلبی در این مجموعه، در برابر مردم و مشکلات و مطالبات آن‌ها خود را مسؤول می‌دانند که البته این مهم جز با بذل توجه به نیازهای اولیه و اساسی کارکنان از سوی مدیر تحقق‌پذیر نیست؛ اهمیت این موضوع وقتی آشکار می‌شود که بدانیم اعمال حمایت‌های معیشتی و تشویقی مانند دادن وام، تکریم کارکنان و نیز توجه به نیاز‌ها و رفع مشکلات آنان اساس و زیربنای بهره‌وری در کار و ارتقای سطح خدمات رسانی به ارباب رجوع و یا انجام وظایف محوله‌ی مربوطه به شمار می‌رود. یک مدیر آگاه همواره تلاش می‌نماید اجرا سیاست‌ها و حمایت‌های تشویقی و ارتقای سطح رفاه، معیشت، جایگاه شغلی کارکنان همراه با ارائه‌ی آموزش ضمن خدمت به شکلی عادلانه و فراگیر در دستورکار مدیریتی صورت پذیرد. بی‌شک تدابیر اشاره شده نقش بسزايي در به ایجاد آرامش و سلامت روحي و ذهني کارمندان دارد.
تشویق به کار و عمل صالح به عنوان عامل مهمی در رشد معنوی، تربیتی، سلامت فکری و معیشتی انسان موضوعی است که قرآن کریم در حدود 400 آیه مختلف مانند« إنّ سعیکم لشتّی، و من أراد الآخرة و سعی لها سعیها و هو مؤمن، و ان لیس للانسان الا ما سعی، کل نفس بما کسبت رهینه، یوم تجد کل نفس ما عملت من خیر محضرا، و ما التنهم من عملهم من شیء. . . » انسان را به آن دعوت نموده است.
گردآوری: بیگلری
منابع:
گزارش